The Great Sea: A Human History of the Mediterranean

David Abulafia – The Great Sea (2011)*

Abulafia begint zijn geschiedenis van de Middellandse Zee omstreeks 11.000 v.Chr. met het beeld van idyllische kleine gemeenschappen waar agressie nauwelijks een rol speelt. Al snel wordt het spannender. In 600 bladzijden presenteert hij een kaleidoscopisch panorama aan de hand van de volksverhuizingen, de evoluerende handelsroutes, de nieuwe steden en de verwoesting van steden, de telkens wisselende allianties en vijandschappen, en onnoemelijk veel rooftochten en oorlogen. Het is een duizenden jaren durend getouwtrek om land, havens, goederen en slaven. Om macht.

Voor alle deelnemers aan deze 4-D-game geldt: alleen het eigen nest telt. Alle anderen mogen dood. Nadat ze leeggeplunderd zijn. Klein voorbeeld: een groep varende rovers meert af bij een eiland, eist ‘meisjes, jongens, goud en zilver’. Die krijgen ze niet, dus pakken ze alles zelf. En natuurlijk wordt daarna iedereen in de pan gehakt en het eiland gebrandschat. Wonderlijk trouwens, al die veroveraars die alles wat ze veroveren in de fik steken.

Abulafia weet er een smakelijk spektakel van te maken. Leerzaam en fascinerend. Toen de Russen hun intrede in de Middellandse Zee deden (ca. 1770) haakte ik pas af, want vanaf dat punt is het net de moderne tijd. Maar eigenlijk is er in al die millennia niets wezenlijk veranderd: de kleding en de wapens en de techniek evolueren, de psychologie van de deelnemers niet. Of? Zelfs als misantroop constateer ik toch iets van voortschrijdende beschaving. Misschien bereiken we ooit weer het pastorale equivalent van 11.000 v.Chr. …

— Mark Carpentier